A HISTORIA DO HIMNO GALEGO

Estreouse na cidade da Habana o 20 de decembro de 1907 e, ao igual ca bandeira de Galicia, é froito da emigración. Desde 1907 até 1923, o himno galego foi cantado por rexionalistas e agraristas nos seus actos e devagariño foi sendo aceptado e recoñecido como tal, impoñéndose a outras propostas como o Himno da Acción Gallega.
O texto do himno é froito da correspondencia que mantiveron Eduardo Pondal e Pascual Veiga en 1890, no que o compositor lle solicitaba ao escritor un texto para unha partitura que ía presentar con motivo dun certame que ía elixir o mellor himno galego para o caso que o premio resultase deserto. Logo de varias redaccións envioulle un primeiro texto que titulou Breogán. Pascual Veiga solicitoulle algúns cambios na acentuación para adaptalo ritmicamente á música.
O texto definitivo publicouse xa como Os Pinos por primeira vez o 22 de maio de 1890
O motivo central do texto é que Galiza debe acordar do seu sono (apatía política) e emprender o camiño cara a liberación. Para iso deberá escoitar a voz dos rumorosos piñeiros, ou sexa, o pobo galego como entidade nacional histórica.
O nome do país non figura en ningures no poema, como é habitual en Pondal, e fanse referencias metafóricas ao "Fogar" e á "Nazón de Breogán".En 1890, cando foi escrito o poema orixinal, aínda non existía unha norma ortográfica establecida do idioma galego. A letra do himno oficializada en 1984 seguiu a normativa ortográfica vixente (Normas Ortográficas e Morfolóxicas do Idioma Galego) no devandito ano, polo que, consecuentemente, existen certas diferenzas gráficas entre a letra do himno e a versión orixinal do poema de Eduardo Pondal.
Letra orixinal de 1890                                                              

Que din os rumorosos

Na costa verdecente,

Ó rayo trasparente,

Do prácido luar...?

Que din as altas copas

D'escuro arume arpado,

Co seu ben compasado,

Monótono fungar...?

Do teu verdor cingido,

É de benígnos astros,

Confin dos verdes castros,

E valeroso clán,

Non dés a esquecemento,

Da injuria o rudo encono;

Despérta do teu sono,

Fogar de Breogán.

Os boos e generosos,

A nosa voz entenden;

E con arroubo atenden,

O noso rouco son;

Mas, sós os ignorantes,

E férridos e duros,

Imbéciles e escuros

No-nos entenden, non.

Os tempos son chegados,

Dos bardos das edades,

Q'as vosas vaguedades,

Cumprido fin terán;

Pois donde quer gigante,

A nosa voz pregóa,

A redenzón da bóa

Nazón de Breogán.

Letra de 1984

Que din os rumorosos

na costa verdecente,

ao raio transparente

do prácido luar?

Que din as altas copas

de escuro arume arpado

co seu ben compasado

monótono fungar?

Do teu verdor cinguido

e de benignos astros,

confín dos verdes castros

e valeroso chan,

non des a esquecemento

da inxuria o rudo encono;

desperta do teu sono

fogar de Breogán.

Os bos e xenerosos

a nosa voz entenden

e con arroubo atenden

o noso ronco son,

mais sóo os iñorantes

e féridos e duros,

imbéciles e escuros

non nos entenden, non.

Os tempos son chegados

dos bardos das edades

que as vosas vaguedades

cumprido fin terán;

pois, donde quer, xigante

a nosa voz pregoa

a redenzón da boa

nazón de Breogán.